مسأله و موضوع پژوهش
پژوهشگر همواره در حال اندیشیدن است. او در فرایند اندیشیدن با موقعیتهایی مواجه می شود که دارای ابهام است. این موقعیت مبهم به صورت مسأله ای در ذهن پژوهشگر شکل گرفته و پاسخ می طلبد(اسحاقیان،1390: 10).
کار پژوهش از همین نقطه آغاز می شود. به موقعیتهای زیر توجه کنید:
موقعیت اول: پژوهشگری پس از مطالعه 35درصد افت تحصیلی در دوره متوسطه اول و دقت در آمار خسارت وارد شده در این زمینه، با این موقعیت مبهم مواجه شد که چرا باید 35درصد از این دانش آموزان مردود شوند. او مسأله مطرح شده در ذهن خود را به صورت این موضوع مطرح می کند:
«بررسی عوامل موثر در افت تحصیلی در دوره متوسطه اول استان بوشهر»
موقعیت دوم: پژوهشگری با مطالعه زندگی نامه حضرت علی ع با این موقعیت مبهم مواجه شد که علتهای اجتماعی درگیری حضرت علی ع در جنگ جمل چه بوده است؟ او این موقعیت را در قالب موضوع زیر بیان کرد:
«بررسی عوامل اجتماعی موثر بر وقوع جتگ جمل در زمان خلافت حضرت علی ع»
موقعیت سوم: پزشکی در مطالعات خود با این مسأله مواجه شده است که بیماران مبتلا به میگرن از سردرد رنج می برند. او در جستجوهای خود مشاهده کرده است که بعضی از غذاها احتمالاً می توانند در کاهش درد ناشی از بیماری میگردن موثر واقع شوند. وی موضوع پژوهش خود را به شکل زیر بیان می کند:
«بررسی تأثیر رژیم غذایی خاص بر جلوگیری از بروز سردردهای ناشی از میگرن»
منبع: اسحاقیان، مهدی؛ می خواهم پژوهشگر شوم، اصفهان، هشت بهشت، 1390
